Skip to main content

Posts

Showing posts from July, 2018
2. 12 :-වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය වෙනස් වීම විග‍්‍රහකරයි. තරගකාරී වෙළෙඳපොළක සමතුලිත මිලක දී අනෙකුත් සාධක බලපෑම නිසා ඉල්ලූම් වක‍්‍රය හෝ සැපයුම් වක‍්‍රය හෝ වමට හෝ දකුණට විතැන් වීම නිසා වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය වෙනස් වේ. · වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය වෙනස් වන ආකාර පහත පරිදි වේ. · සැපයුම් වක‍්‍රය ස්ථාවර ව තිබිය දී ඉල්ලූම් වක‍්‍රය වෙනස් වීම · ඉල්ලූම් වක‍්‍රය ස්ථාවර ව තිබිය ද සැපයුම් වක‍්‍රය වෙනස් වීම · ඉල්ලූම් සහ සැපයුම් වක‍්‍ර දෙක ම එක වර වෙනස් වීම · සැපයුම් වක‍්‍රය ස්ථාවර ව තිබිය දී ඉල්ලූම් වක‍්‍රය වෙනස් වීම අනුව වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය වෙනස් වන ආකාර ප‍්‍රස්තාර සටහනකින් පහත පරිදි ඉදිරිපත් කළ හැකි ය. රූපය 56 ඉල්ලූම් වක‍්‍රය සහ සැපයුම් වක‍්‍රය සමාන ප‍්‍රමාණයකින් වෙනස් වීම අනුව වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය වෙනස් වන ආකාර ප‍්‍රස්තාර සටහනකින් පහත පරිදි ඉදිරිපත් කළ හැකි ය. රූපය 57 ඉල්ලූම වැඩි වන ප‍්‍රතිශතයට සමාන ප‍්‍රතිශතයකින් සැපයුම අඩු වූ විට සමතුලිත ප‍්‍රමාණය වෙනස් නොවේ. මෙය ප‍්‍රස්තාර සටහනකින් පහත පරිදි ඉදිරිපත් කළ හැකි ය. රූපය 58
2. 11 :-වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය තීරණය වන ආකාරය තරගකාරී වෙළෙඳපොළක ගැනුම්කරුවන්ගේ හා විකුණුම්කරුවන්ගේ අපේක්ෂාවන් තුලනය වන අවස්ථාව වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය යි. · එහි දී ඉල්ලූම්කරුවන් ඉල්ලන ප‍්‍රමාණයත් සැපයුම්කරුවන් සපයන ප‍්‍රමාණයත් එකිනෙකට සමාන වෙන නිසා අධි ඉල්ලූම්ක් හෝ අධි සැපයුමක් හෝ දක්නට නොලැබෙන අතර ඉල්ලූම්කරුවන්ගේ අපේක්ෂිත මිල හා සැපයුම්කරුවන්ගේ අපේක්ෂිත මිල එකිනෙකට සමාන වන බැවින් අධි ඉල්ලූම් මිලක් හෝ අධි සැපයුම් මිලක් ඇති නොවේ. · වෙළෙඳපොළ සමතුලිතයක ඇති කොන්දේසි පහත පරිදි ඉදිරිපත් කළ හැකි ය. 1 අපේක්ෂිත ඉල්ලූම් මිල හා අපේක්ෂිත සැපයුම් මිල සමාන විය යුතු ය. 2 අපේක්ෂිත ඉල්ලූම් ප‍්‍රමාණය හා අපේක්ෂිත සැපයුම් ප‍්‍රමාණය සමානවිය යුතු ය. 3 අධි ඉල්ලූම් ප‍්‍රමාණය හා අධි සැපයුම් ප‍්‍රමාණය ශුන්‍ය විය යුතු ය. 4 අධි ඉල්ලූම් මිල හා අධි සැපයුම් මිල ශුන්‍ය විය යුතු ය. 5 පාරිභෝගික පැහැදම හා ව්‍යාපාරික අයභාරය සමාන විය යුතු ය. · වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය සත්ය වෙළෙඳපොළ තත්ත්වයක් නොව අපේක්ෂිත තත්ත්වයකි. · වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය වෙළෙඳපොළ දිශාව පෙන්නුම් කරන දර්ශකයකි. · සමතුලිත තත්ත්වයෙන් වෙළෙඳපොළක් ඈත්වුණු විට නැවත ස්වයංක්ර...
2.10 :- ආර්ථික විද්‍යානුකූල ව වෙළෙඳපොළ විග‍්‍රහකරයි. පරිභෝජනය සඳහා නිමි භාණ්ඩ හා සේවා අලෙවි වන වෙළෙඳපොළ භාණ්ඩ හා සේවා වෙළෙඳපොළ ලෙස හැඳින්වේ. · භූමිය, ශ්රමය, ප‍්‍රාග්ධනය හුවමාරු වන වෙළෙඳපොළ නිෂ්පාදන සාධක වෙළෙඳපොළ ලෙස හඳුන්වයි. · පරිභෝජනය සඳහා භාණ්ඩ ඉල්ලූම් කරන්නේ පාරිභෝගිකයන් වන අතර, අලෙවිකරුවන්වන්නේ නිෂ්පාදන ආයතන යි. · නිෂ්පාදන සාධක සඳහා ඉල්ලූම් කරන්නේ නිෂ්පාදන ආයතන වන අතර සාධක සැපයුම්කරුවන් වන්නේ කුටුම්බ අංශය යි. · පාරිභෝගික භාණ්ඩ සඳහා ඉල්ලූමක් ඇති වන්නේ ඒවායින් ආන්තික උපයෝගීතාව නිසා ය. · පාරිභෝගික භාණ්ඩ සඳහා සෘජු ඉල්ලූමක් පවතී. · නිෂ්පාදන සාධක සේවා සඳහා වක‍්‍ර ඉල්ලූමක් හෙවත් ව්යුත්පන්න ඉල්ලූමක් පවතී. · පහත පරිදි භාණ්ඩ හා සේවා වෙළෙඳපොළ සාධක සේවා වෙළෙඳපොළ සංසන්දනාත්මකව විග‍්‍රහකළ හැකි ය. රූපය 44
2.9 :- සැපයුම් මිල නම්‍යතාව ගණනය කරමින් එහි භාවිතයේ වැදගත්කම විග‍්‍රහකරයි. සැපයුම කෙරෙහි බලපාන අනෙකුත් සාධක නොවෙනස් ව තිබිය දී භාණ්ඩයේ මිල වෙනස්වීම කෙරෙහි සැපයුම් ප‍්‍රමාණය දක්වන සංවේදීතාව සැපයුම් මිල නම්‍යතාව යි. · එනම් සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල යම් ප‍්‍රතිශතයකින් වෙනස් වන විට සැපයුම් ප‍්‍රමාණය කොපමණ ප‍්‍රතිශතයකින් වෙනස් වේ ද යන්න මැන දැක්වීම සැපයුම් මිල නම්‍යතාවයෙන් සිදු කරයි. සැපයුම් නම්‍යතාව ලෙසින් ව්යවහාර වන්නේ ද සැපයුම් මිල නම්‍යතාව ම ය. · සැපයුම් මිල නම්‍යතාව පහත ආකාරයට ගණනය කළ හැකි ය. රූපය 32 රූපය 33 භාණ්ඩයේ මිල සැපයුම් ප‍්‍රමාණයක් අතර පවත්නා අනුලෝම සම්බන්ධය නිසා සැපයුම් නම්‍යතාව සංගුණකය ධන අගයක් ගනී. මෙසේ සිදු වන්නේ සැපයුම් වක‍්‍රය ධන බැවුමකින් යුක්ත නිසා ය. · සැපයුම් වක‍්‍රයේ කිසියම් ලක්‍ෂ්‍යයක නම්‍යතාව ගණනය කළ විට එම ලක්‍ෂ්‍යය සැපයුම් නම්‍යතාවයි. · ලක්ෂ්ය සැපයුම් නම්‍යතාව ගණනය කිරීම සදහා ද යොදා ගනු ලබන්නේ ඉහත දැක්වූ සැපයුම් නම්‍යතා සූත්රය ම ය. එය පහත පරිදි දැක්විය හැකි ය. රූපය 34 මෙලෙස එක ම ප‍්‍රමාණයකින් මිල අඩු වීමේ දී හා වැඩි වීමේ දී විශාල වෙනස්කම් සහිත නම්‍යතා අගය දෙ...
2.8 :- සැපයුම් ප‍්‍රමාණයේ වෙනස් වීම හා සැපයුම වෙනස් වීම අතර වෙනස සසඳයි. මිල හැර සැපයුම කෙරෙහි බලපාන අනෙකුත් සාධක ස්ථාවර ව තිබිය දී සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල වෙනස් වන විට එම භාණ්ඩයේ සැපයුම් ප‍්‍රමාණයේ ඇති වන වෙනස සැපයුම් ප‍්‍රමාණය වෙනස් වීම යි. · සැපයුම කෙරෙහි බලපාන අනෙකුත් කරුණු ස්ථාවර ව තිබිය දී සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල වැඩි වන විට එම භාණ්ඩයේ සැපයුම් ප‍්‍රමාණය වැඩි වේ. එය සැපයුම් වක‍්‍රය මත පිහිටි ලක්‍ෂ්‍යයය එම වක‍්‍රය දිගේ තවත් ඉහළ ලක්‍ෂ්‍යයයකට ගමන් කිරීමකි. · සැපයුම කෙරෙහි බලපාන අනෙකුත් කරුණු ස්ථාවර ව තිබියදී සලකන භාණ්ඩයේමිල අඩු වන විට එම භාණ්ඩයේ සැපයුම් ප‍්‍රමාණය අඩු වේ. එහිදි සැපයුම් වක‍්‍රය ලක්‍ෂ්‍යයක සිට එම වක‍්‍රයේ දිගේ තවත් පහළ ලක්‍ෂ්‍යය ට ගමන් කරයි. රූපය 29 සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල ස්ථාවර ව තිබිය දී සැපයුම තීරණය කරන අනෙකුත් සාධක වෙනස් වීම නිසා සැපයුම අඩු වීම හෝ වැඩි වීම හෝ සැපයුම වෙනස් වීම ලෙස හඳුන්වයි. · මිල ස්ථාවර ව තිබිය දී සැපයුම කෙරෙහි බලපාන අනෙකුත් සාධක වෙනස් වීම නිසා සැපයුම් රේඛාව වමට ගමන් කිරීම ( විතැන් වීම) සැපයුමේ අඩුවීමකි. රූපය 30 රූපය 31
2.7 :- සැපයුම් තීරක ඇසුරින් සැපයුම් න්‍යාය හා සැපයුම් නීතිය විග‍්‍රහකරයි. ආර්ථික විද්‍යාවේ දී සැපයුම යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ යම් නිශ්චිත කාලපරිච්ෙඡ්දයක් තුළ කිසියම් භාණ්ඩයක් සඳහා වෙළෙඳපොළේ පැවතිය හැකි විකල්ප මිලයන් හී දී නිෂ්පාදකයන් විසින් සැපයීමට කැමති, සැපයීමට හැකියාව ඇති සහ සපයනු ලබන විවිධ ප‍්‍රමාණ ය. · සැපයුම පහත දැක්වෙන පරිදි වර්ග කළ හැකි ය · ආයතනයක සැපයුම · වෙළෙඳපොළ සැපයුම · සම්පත් භාවිත කරමින් භාණ්ඩ හා සේවා නිෂ්පාදනය කර විකිණීමට ඉදිරිපත් කරන ආර්ථික ඒකකයක් ආයතනයක් නම් වේ. නිදසුන්:- විකිණීම සඳහා වී වගා කරන ගොවියෙකි. · එවැනි ආයතනයක් නිශ්චිත කාලයක් තුළ විවිධ මිල ගණන් යටතේ සැපයීමට කැමති ප‍්‍රමාණ ආයතනික සැපයුම වේ. නිදසුන් :- ඉහත සඳහන් ගොවියා විවිධ මිල ගණන් යටතේවෙළෙඳපොළට අලෙවි කරන වී කිලෝ ග්රෑම් ප‍්‍රමාණ · යම් භාණ්ඩයක් හෝ සේවාවක් හෝ නිෂ්පාදනය කරන සියලූ ආයතනයන්හි එකතුව වෙළෙඳපොළ නම් වේ. නිදසුන් :- විකිණීම සඳහා වී වගා කරන සියලූ ම ගොවීන්ගේ එකතුව · එම ආයතන සියල්ල ම නිශ්චිත කාලයක් තුළ අලෙවි කරන ඒකක ප‍්‍රමාණයන්ගේ එකතුව වෙළෙඳපොළ සැපයුමයි. § නිදසුන් :- :- සියලූ ම වී ගොවීන් විවිධ මිල ගණ...
2.6 :- ආදායම් ඉල්ලූම් නම්‍යතාව අනුව තාර්කික ව තීරණ ගන්නා අයුරු විමසයි පාරිභෝගික ආදායම වෙනස් වන විට එක් එක් භාණ්ඩ වර්ග සඳහා පවතින ඉල්ලූම වෙනස්වන ආකාරය එකිනෙකට වෙනස් ස්වරූපයක් ගනී. · ඉල්ලූම කෙරෙහි බලපාන අනෙකුත් සාධක ස්ථාවර ව තිබියදී , පාරිභෝගික ආදායම් ප‍්‍රතිශත වෙනසකට සාපේක්ෂ ව සලකා බලන භාණ්ඩයේ ඉල්ලූම් ප‍්‍රතිශතක වෙනස මැන දැක්වීම ආදායම් ඉල්ලූම් නම්‍යතාව වේ. · පහත සඳහන් සූත්රය යොදා ගෙන ආදායම් ඉල්ලූම් නම්‍යතාව මැනිය හැකි ය. රූපය 23 ආදායම් ඉල්ලූම් නම්‍යතා සංගුණකය ධන අගයක් ගනු ලබන්නේ ආදායමේ වෙනස හා සලකා බලන භාණ්ඩයේ ඉල්ලූමේ වෙනස අතර අනුලෝම සම්බන්ධයක් පවතින භාණ්ඩවලය. එහි ධන සම්බන්ධතාවක් පවතින්නේ සාමාන්ය භාණ්ඩවල ය. · ආදායම් ඉල්ලූම් නම්‍යතා සංගුණකය ධන එකට වැඩි අගයක් ගනු ලබන්නේ ආදායම් ප‍්‍රතිශතක වෙනසට වඩා වැඩි ප‍්‍රතිශතයකින් සලකා බලන භාණ්ඩයේ ඉල්ලූම වැඩි වන විට දී ය. ආදායම් ඉල්ලූම් නම්‍යතා ධන අගය එකට වැඩි අගයක් ගන්නේ සුඛෝපභෝගී භාණ්ඩවල ය. · ආදායම් ඉල්ලූම් නම්‍යතා සංගුණකය ධන එකට අඩු අගයක් ගනු ලබන්නේ ආදායමේ ප‍්‍රතිශතක වෙනසට වඩා අඩු ප‍්‍රතිශතයකින් සලකා බලන භාණ්ඩයේ ඉල්ලූම වැඩි වන විට දී ය. ආදායම...
2.5 :- හරස් මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව අනුව තාර්කික ව තීරණ ගන්නා අයුරු විමසයි. වෙළෙඳපොළේ හුවමාරු වන එක් භාණ්ඩයක මිල වෙනස් වීම තවත් භාණ්ඩයක ඉල්ලූම වෙනස් වීමට බලපායි. · ඉල්ලූම කෙරෙහි බලපාන අනෙකුත් සාධක ස්ථාවර ව තිබිය දී සම්බන්ධිත භාණ්ඩයක මිලේ ප‍්‍රතිශතක වෙනසට සාපේක්ෂ ව සලකා බලන භාණ්ඩයේ ඉල්ලූමේ ප‍්‍රතිශතක වෙනස මැන දැක්වීම හරස් මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව ලෙස හැඳින්වේ. · පහත සඳහන් සූත්ර යොදා ගනිමින් හරස් මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව ගණනය කළ හැකි ය. රූපය 22 හරස් මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතා සංගුණකය ධන අගයක් ගනු ලබන්නේ සම්බන්ධිත භාණ්ඩවල මිල හා සලකා බලන භාණ්ඩයේ ඉල්ලූම අතර අනුලෝම සම්බන්ධයක් පවතින භාණ්ඩවල ය. එසේ හරස් මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතා සංගුණකය ධන අගයක් ගනු ලබන්නේ ආදේශන භාණ්ඩවල ය. · හරස් මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතා සංගුණකය සෘණ අගයක් ගනු ලබන්නේ සම්බන්ධිත භාණ්ඩවල මිල හා සලකා බලන භාණ්ඩයේ ඉල්ලූම අතර ප‍්‍රතිලෝම සම්බන්ධයක් පවතින භාණ්ඩවල ය. එසේ හරස් මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතා සංගුණකය සෘණ අගයක් ගන්නේ අනුපූරක භාණ්ඩවල ය. · හරස් මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතා සංගුණකයේ ප‍්‍රායෝගික ව වැදගත් වන ආකාර පහත පරිදි විග‍්‍රහකළ හැකි ය. · භාණ්ඩ වර්ග අතර පවතින අන්ත...
2.4 :- මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව අනුව තාර්කික ව තීරණ ගන්නා අයුරු විමසයි. රූපය 19  මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතා තීරක පහත දැක් වේ. 1 සලකා බලන භාණ්ඩයක සුඛෝපභෝගි බව හෝ අත්යවශ්ය බව 2 භාණ්ඩයකට ඇති ආදේශක සංඛ්‍යාව හා ඒවායේ සමීප බව පාරිභෝගික ආදායමෙන් භාණ්ඩය මිල දී ගැනීමට වැය කරන වැදගත්කම 3 භාණ්ඩයක ඇති විකල්ප භාවිත සංඛ්‍යාව 4 මිල වෙනස් වීම හේතුවෙන් එයට හැඩ ගැසීමට ගත වන කාලය මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව දී ඇති විටෙක අදාළ භාණ්ඩයේ මිල වෙනස් වීම මත පාරිභෝගික පැහැදම වෙනස් වන ආකාරය නිශ්චය කළ හැකි ය. මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව හා පාරිභෝගික පැහැදම/ ව්‍යාපාරික අයභාරය අතර සම්බන්ධතාවක් පවතී. එය ප‍්‍රස්තාර සටහනකින් පහත පරිදි දැක්විය හැකි ය. රූපය 20 ඉහත ප‍්‍රස්තාරයට අනුව නම්‍ය ඉල්ලූම් ප‍්‍රදේශයේ දී මිල පහළ යන විට ව්‍යාපාරික අයභාරය ඉහළ යයි. ඒකීය නම්‍ය ලක්‍ෂ්‍යයයේ දී ව්‍යාපාරික අයභාරය උපරිම වෙයි. අනම්‍ය ඉල්ලූම් ප‍්‍රදේශයේ දී මිල පහළ යන විට ව්‍යාපාරික අයභාරය පහළ යයි. ඉල්ලූම් නම්‍යතාව පාරිභෝගික මුළු පැහැදම අතර පවතින සම්බන්ධතාව පහත වගුව ඇසුරෙන් ද පෙන්විය හැකි ය. රූපය 21 මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව ප‍්‍රායෝගික ව වැදගත් වන අවස්ථා නම...
2.3 :- ඉල්ලූම් නම්‍යතාව අර්ථ දක්වමින් මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව විග‍්‍රහකරයි. ඉල්ලූම කෙරෙහි බලපාන ප‍්‍රමාණාත්මක ව මැනිය හැකි  ඕනෑම සාධකයක ප‍්‍රතිශතක වෙනසකට සාපේක්ෂ ව ඉල්ලූම් ප‍්‍රතිශතක වෙනස මැන දැක්වීම ඉල්ලූම් නම්‍යතාව වේ. පහත පරිදි ඉල්ලූම් නම්‍යතාවේ ප‍්‍රභේද තුනක් හඳුනාගත හැකි ය. · මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව · හරස් මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව · ආදායම් ඉල්ලූම් නම්‍යතාව · මිලෙහි ප‍්‍රතිශත වෙනසකට සාපේක්ෂව ඉල්ලූම් ප‍්‍රමාණයේ ප‍්‍රතිශතක වෙනස් වීම මැන දැක්වීම මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව ලෙස හඳුන්වයි. · මිලෙහි ප‍්‍රතිශතක වෙනසකට සාපේක්ෂ ව ඉල්ලූම් ප‍්‍රමාණයේ ප‍්‍රතිශතක වෙනස් වීම මැන දැක්වීම මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව ලෙස හඳුන්වයි. පහත දැක්වෙන පරිදි මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව ගණනය කළ හැකි ආකාර දෙකක් පවතී එනම්, · ලක්‍ෂ්‍යය මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව · චාප මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව · ඉල්ලූම කෙරෙහි බලපාන අනෙකුත් සාධක ස්ථාවර ව තිබිය දී, ඉල්ලූම් වක‍්‍රයේ කිසියම් ලක්‍ෂ්‍යයයක මිලේ සුළු ප‍්‍රතිශතක වෙනසකට අනුව ඉල්ලූම් ප‍්‍රමාණයේ ප‍්‍රතිශතක වෙනස මැන දැක්වීම ලක්‍ෂ්‍යය මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාවයි. · ලක්‍ෂ්‍යය මිල ඉල්ලූම් නම්‍යතාව මැනීමට පහත ස...
2.2 : ඉල්ලූම් ප‍්‍රමාණය වෙනස් වීම හා ඉල්ලූම වෙනස් වීම අතර වෙනස සංසන්දනය කරයි. සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල හැර අනෙකුත් සාධක නොවෙනස් ව තිබියදී සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල අඩු හෝ වැඩි වීමකට ප‍්‍රතිචාරි ව එහි ඉල්ලූම් ප‍්‍රමාණය වැඩි හෝ අඩු වීම ඉල්ලූම් ප‍්‍රමාණය වෙනස් වීම ලෙස හඳුන්වයි. · අනෙකුත් සාධක ස්ථාවර ව තිබියදී සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල වැඩි වුව හොත් එහි ඉල්ලූම් ප‍්‍රමාණය අඩු වන අතර එහි බලපෑම නිසා ඉල්ලූම් වක‍්‍රය මත පිහිටි ලක්‍ෂ්‍යය ඉහළට ගමන්කරයි. · මෙම සිදුවීම් ඉල්ලූම් සංකෝචනය ලෙස හඳුන්වයි. · අනෙකුත් සාධක ස්ථාවරව තිබිය දී සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල අඩු වුවහොත් එහි ඉල්ලූම් ප‍්‍රමාණය වැඩි වන අතර එහි බලපෑම නිසා ඉල්ලූම් වක‍්‍රය මත පිහිටි ලක්‍ෂ්‍යය දිගේ පහළට ගමන් කරයි. · මෙම සිදුවීම ඉල්ලූම් ප‍්‍රසාරණය ලෙස හඳුන්වයි. · සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල ස්ථාවර ව තිබියදී ඉල්ලූම කෙරෙහි බලපාන අනෙකුත් සාධකයක්වෙනස් වීම කරුණ කොටගෙන පැවති මිල යටතේ ම ඉල්ලූම ඉහළ යාම හෝ පහළ යාම හෝ ඉල්ලූම වෙනස් වීම ලෙස හඳුන්වයි. · සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල ස්ථාවර ව තිබිය දී ඉල්ලූම කෙරෙහි බලපාන අනෙකුත් සාධකයක් වෙනස් වීම නිසා පැවති මිල යටතේ ම ඉල්ලූම ඉහළ ගොස...
2 :- ඉල්ලූම, සැපයුම, නම්‍යතාව හා වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය විශ්ලේෂණය කරයි. 2.1 :- ඉල්ලූම් තීරක ඇසුරින් ඉල්ලූම් න්‍යාය හා ඉල්ලූම් නීතිය විග‍්‍රහකරයි. · නිශ්චිත කාලයක් තුළ ඉල්ලූම කෙරෙහි බලපාන අනෙකුත් සාධක නොවෙනස්ව තිබියදී සලකා බලන භාණ්ඩය සඳහා වූ විවිධ මිල ගණන් යටතේ මිල දී ගැනීමට අපේක්ෂා කරන විවිධ ප‍්‍රමාණ ඉල්ලූම ලෙස හැඳින්වේ. ඉල්ලූම පහත පරිදි වර්ග කළ හැකි ය, · පෞද්ගලික ඉල්ලූම · වෙළෙඳපොළ ඉල්ලූම නිශ්චිත කාලයක් තුළ දී වෙළෙඳපොළේ සිටින එක් ගැනුම්කරුවකු විසින් සලකා බලන භාණ්ඩයට පවතින විකල්ප මිල යටතේ මිලදී ගැනීමට අපේක්ෂා කරන ප‍්‍රමාණ පෞද්ගලික ඉල්ලූම ලෙස හැඳින්වේ. · නිශ්චිත කාලයක් තුළ දී වෙළෙඳපොළේ සිටින සියලූම ගැනුම්කරුවන් විසින්, සලකා බලන භාණ්ඩය සඳහා පවතින විකල්ප මිල ගණන් යටතේ මිල දී ගැනීමට අපේක්ෂා කරන ප‍්‍රමාණවල එකතුව වෙළෙඳපොළ ඉල්ලූම ලෙස හැඳින්වේ. රූපය 1 · පෞද්ගලික ඉල්ලූම තීරණය කරන සාධක වලට අමතරව ගැනුම්කරුවන්ගේ සංඛ්‍යාව හා සංයුතිය යන සාධකය වෙළෙඳපොළ ඉල්ලූම තීරණය වීම කෙරෙහි බලපායි. රූපය 2 § ඉල්ලූම් තීරණය වීමට බලපාන  ඕනෑම සාධකයක් වෙනස් වීමට අනුකූලව සලකා බලන භාණ්ඩයේ ඉල්ලූම වෙනස් වන ආකාරය විග...